Niniejszy serwis wykorzystuje pliki cookie. Korzystanie z serwisu oznacza akceptację tego stanu rzeczy.

Historia Manufaktury Majoliki

Inicjatywa Michała Piotra Radziwiłła

Nieborów, malownicza wioska w idyllicznym otoczeniu pól i łąk doliny Bzury. W zabudowaniach dawnego browaru należącego do zespołu pałacowego nieborowskiej linii Radziwiłłów herbu Trzy Trąby, w roku 1881 roku książę Michał Piotr, pozytywista, filantrop i mecenas sztuki, otwiera wzorem swoich nieświeskich antenatów farfurnię czyli Fabrykę Fajansów Artystycznych i Kafli Piecowych, którą kieruje sprowadzony z Nevers doświadczony ceramik, Stanisław Thiele. Zakład wykorzystuje lokalny surowiec, zatrudnia uczniów „szkoły Gersona” , miejscowych rzemieślników i samorodne talenty z okolicznych wsi. Czerpie inspiracje z motywów dekoracyjnych dawnych wytwórni włoskich, francuskich i holenderskich, sięga też po wątki narodowo-patriotyczne. Projektowaniem i zdobieniem poszczególnych obiektów zajmuje się również sam Książę Radziwiłł.


Fabryka specjalizuje się w wyrobach majolikowych. Gliniane formy pokrywane są gęstą, nieprzezroczystą emalią cynową zdobioną farbami naszkliwnymi, które po wypaleniu zlewają się w jednolicie gładką powierzchnię. Wytwarza wielobarwne naczynia serwisowe, przedmioty zbytkowne oraz kafle piecowe, opatrzone znakiem fabrycznym MPR (Michał Piotr Radziwiłł) zwieńczonym mitrą książęcą, później również i  ST (Stanisław Thiele).


Wokół manufaktury szybko robi się głośno, czego zwieńczeniem jest otwarcie w czerwcu 1884 wielkiej wystawy wyrobów nieborowskich w Hotelu Europejskim w Warszawie. Przy ulicy Berga 5 (obecnie Traugutta) powstaje skład główny, otwarte zostają przedstawicielstwa w Kijowie i St. Petersburgu. W wydanym w 1885 roku Katalogu wyrobów artystycznych majolikowych z Fabryki Xięcia Michała Radziwiłła w Nieborowie wymienia się blisko 200 różnorodnych produktów. Prosperity nie trwa jednak długo i w 1897 roku manufaktura, przejęta już wówczas przez Thiele, zostaje ostatecznie zamknięta.

Rok 1903, Stanisław Jagmin, rzeźbiarz i ceramik z sukcesem, acz na krótko, reaktywuje manufakturę, produkując ceramikę nieglazurowaną wykorzystującą motywy celtyckie i starosłowiańskie, ale też obowiązujące ówcześnie, wzornictwo secesyjne. Zwieńczeniem jego pracy jest otwarta w czerwcu 1906 roku wystawa produktów nieborowskich w szacownym gmachu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.

 

W Manufakturze Majoliki czynna jest stała wystawa, na której można zobaczyć oryginalną ceramikę wytwarzaną na przełomie zeszłych wieków w nieborowskiej fabryce. Niezwykle skomponowana ekspozycja oddaje klimat epoki, w której chętnie otaczano się bogato zdobionymi przedmiotami wykonanymi ręcznie.