Kielich z portretem Króla Pruskiego Fryderyka II

W pałacu Radziwiłłów w Nieborowie znajduje się niewielka, ale niezwykle cenna kolekcja XVIII szkieł pochodzących z dawnych historycznych zbiorów Radziwiłłów. W kolekcji tej wyróżnia się zarówno wielkością, jak i  bogatą dekoracją kielich z portretem Króla Pruskiego Fryderyka II. 
 

Wykonany ze szkła bezbarwnego ze szlifowanym trzonem i ozdobiony złoconym paskiem przy krawędzi wylewu. Na czaszy kielicha znajduje się dekoracja rytowana o wydzielonych polach.  Na jednym z nich umieszczony w medalionie portret Fryderyka II (1712-1786), przedstawiony w typowej pozie dla reprezentacyjnego portretu dworskiego, pokazującego go jako wodza i władcę. Ma on na sobie płaszcz gronostajowy i kapelusz trikorn z kokardką. Znajdujący się poniżej napis odwołuje się do pełnionej godności królewskiej. Z drugiej strony czaszy, dla podkreślenia wysokiej pozycji osoby portretowanej, umieszczono wielki herb Królestwa Prus z 36 - polową tarczą podtrzymywany przez trzymaczy ( dzikich ) z chorągwiami. Tradycyjnie osobom władców towarzyszą przedstawienia alegorii Pokoju i Sprawiedliwości, które umiejscawia się po bokach osoby portretowanej. Na kielichu umieszczona została obejmująca się para w antykizujących strojach z atrybutami w rękach: kobieta z wagą i mężczyzna z palmą. Przedstawienie to odnosi się bezpośrednio do znanego wersetu ze Starego Testamentu „ Łaskawość i wierność spotykają się ze sobą, ucałują się sprawiedliwość i pokój” (Ps 85,110) . Po stronie prawej umieszczono przedstawienie Minerwy, rzymskiej bogini wojny i mądrości, na tle oręża. To właśnie na tarczy Minerwy został umieszczony herb pomorskiej rodziny von Hoym z Poblotz ( Pobłocie w pow. Wejherowskim). Ten herb zadecydował o unikatowym charakterze tego kielicha. 1770 von Hoym został mianowany przez Fryderyka II ministrem Śląska. Jedną z pierwszych decyzji ministra było wyrażanie zgody na założenie huty szkła w hrabstwie kłodzkim. Umieszczony na czaszy skromny herb von Hoyma jednoznacznie określa go jako zleceniodawcę. Natomiast odbiorcą tego kielicha, czyli osobą szczególnie uhonorowaną jest Fryderyk II. Był to zatem podarunek ministra dla władcy.  Mnogość szczegółów i ich precyzja wykonania zachwyca.

 

Nieborowski kielich jest klasycznym reprezentantem śląskiego szkła. Należy do szkieł reprezentacyjnych.  Można go podziwiać w Małej Jadalni.